Terminal Ortamı-Temel Dosya Komutları

Kurulum : Doğrudan Yükleme - İçe Aktarma 

Terminal Ortamı: Kabuk(Shell) ile etkileşime geçmek için kullandığımız grafik arabirimidir.
Kabuk(Shell) kullanarak komut ve programları çalıştırınız.
Terminal ekranı, çalışan komutların çıktılarını görmemizi sağlar.

whoami : oturum açan kullanıcını ismi yazar. "ben kimim"
uname : sistem özelliklerini okumamıza yarayan programdır.
uname -a : sistem özelliklerini ayrıntılı bir şekilde ekrana yazan komut
ping -c4 ubuntu.com : program - parametre(4 defa ping at) - argüman 

Ctrl+Alt+T : Terminal pencersini açar. 

@ önce gelen kelime şu anda oturum açan kullanıcının adını belirliyor.
@ sonra şu anda oturum açtığımız makinenin ismini verir.
tilda(kullanıcı ana dizini) işareti şuan işlem yapmakta olduğumuz klasörü temsil eder.
$ : şu anda oturum açan kullanıcının bu terminalde normal kullanıcı haklarıyla işlem yaptığını ifade eder.

date : şu anki tarih ve zamanı yazar.
ls: dosya ve klasörleri listeleme komutu.
ls -a : gizli dosya ve klasörler listelenir.
. : dosya ve klasörlerin başındaki nokta gizli olduklarını belirtir.
ls -l : dosyaları dizin içerisinde ayrıntılı ve alfabetik bir şekilde listelenir.
Komuttan sonra parametre kullanmak için "-" konulur.

Komutlar

pwd : içinde bulunulan dizini gösterir.
ls : bir dizinin içindeki dosya ve klasörleri listelemek için kullanılır.
cd(change directory) : herhangi bir dizinin içine gidebilmek için kullanılır.
cd .. : bir üst dizine geri dönme

! Kısayol : Tab kullanarak yazım tamamlandırılabilir.

"man" : kılavuzu bulunan komut ve programların kılavuzlarını okur.
Q tuşuna basarak kılavuzdan çıkabiliriz.

history : oturum açan kullanıcının bu zamana kadar terminal penceresine yazdığı komutları listeleyen
ve parametreleriyle beraber sıralı şekilde listeler.
history -c : terminal geçmişini temizler.

Temel Dosya Komutları

Linux Dosya Sistemi 
Linux'ta her şey bir dosyadır.

Dosyalar(-)
Dizinler(d)
Bağlantılar(l)

Linux'ta dosya sistemi hiyerarşiktir.

/ : Kök dizin tüm dizinleri içerir ve hiyerarşinin başladığı yerdir.

Kök dizin altında bulunan dizinler
  /bin : Temel kullanıcı komutları 
  /boot : Açılıştaki statik dosyalar
  /dev : Cihaz dosyaları
  /etc : sisteme özel ayarlar
  /home : Kullanıcı ana dizinleri
  /lib : Temel kütüphaneler ve çekirdek modülleri
  /media : Çıkarılabilir ortam dosyaları
  /mnt : Yerleştirilen dosya ortam dosyaları(hard disk)
  /srv : Servis dosyaları
  /tmp : Geçici dosyalar
  /var : Çeşitli dosyalar
  /root : Root kullanıcısı için ana dizin
  
Dosya Sisteminde Gezinme ve Listeleme

  ls : dosya ve klasörleri listeler
  ls -a : gizli dosya ve klasörleri listeler.
  mavi -> dizin beyaz -> norma dosya pembe ve diğer -> farklı uzantılardaki dosyalar
  ls -l : dosyaları dizin içerisinde ayrıntılı ve alfabetik bir şekilde listelenir.
  pwd : bulunduğumuz klasörü görmek için kullanacağımız komut.
  clear : terminali temizler.
  Ulaşmak istediğimiz klasörleri bütünleşik olarak da yazabiliriz.
  cd - :c bir önceki bulunduğumuz dizine geçiş
  
Dosya ve Dizin Oluşturma 

mkdir : yeni dizin oluşturma. Aralarına bir boşluk koyarak birden fazla dizin(klasör) aynı anda oluşturulabilir.
touch : yeni dosya olusturma. Aralarına bir boşluk koyarak birden fazla dosya aynı anda oluşturulabilir.

Silme 

rm(remove) : Herhangi bir dosya veya klasörü silme komutu.
rm -r : Dizinlerin içindeki dosya ve klasörleri siler.

Kopyalama 

cp(copy) : Dosya ve klasörü kopyalar.(kopyalanacak dosya kopyalanacak ismi-kopyalanacağı dizin/- ../(bir üst dizine kopyalar))
-->  cp /home/gunselicolak/Odevler/dersprogramım.txt /tmp/eskidesprogramım.txt
cp -r : Dizini başka dizine koyalama komutu
-->  cp -r Final/ dersler/

Dosya ve Dizinleri Taşıma => mv(move) : (taşınacak_dosya taşınacak_yer)

Yeniden İsimlendirme 

mv : Dizin ve dosya isimlerini değiştiren komut. isimlendirilecek_dosya yeni_isim(dizin/yeni_isim)

Dosya ve Dizinleri Arşivleme-Çıkarma

tar -zcvf : Arşivleme komutu. (..tar arşivlenecek_dosya)
tar -zxvf : Çıkarma komutu. 

Nano ile Dosya Düzenleme

Nano : Terminal üzerinde çalışan bir text editor(metin düzenleyici).
nano : içine girmek için yazılan komut (açmak istenen doaya - yeni dosya)
Ctrl+X : Çıkmak için 
cat : dosya okumak için kullanılan komut.
Ctrl+O : Dosya ismini değiştimek için.
Ctrl+W : Dosya için arama yapmak.
Alt+W : Aramada bir sonraki bulunana gider.

Dosya Düzenleyiciler

vi komutu : vim metin editörünü çağırmak için kullanılır.
: -> Text editör modundan çıkarak komut satırı moduna geçer.
:qa : çıkmak için

gedit programı : grafik arabirimine sahip bir metin editörüdür.

Dosyaları Okuma

cat(concatenate) : dosyaları okuma komutu. birden fazla dosyayı aynı anda açabilir.
cat -n : satır rakamlarını görüntülemek için.
cat -E : satır sonlarını işaretleme parametresi
tac : bir metin belgesini satırlarını sondan başa şekilde gösterir.

Farklı Dosyaları Okuma 

head komutu : Bir dosyanın ilk satırlarını ekrana yazdırır.(varsayılan: ilk 10 satır)
head -n(sayı) : Baştan kaç satır okunacağını belirleyebiliriz.

tail komutu: Bir dosyanın son satırlarını ekrana yazdırır.
tail -n: 
tail -f : dosyayı canlı olarak izleyebiliriz.

more komutu : terminal ekranına sığmayan metinleri okumayı kolaylaştırır.
ENTER : Terminal penceresinde aşağ iner
Q : Terminal penceresine döner.

nl komutu : boş olan satırlar hariç diğer satırlara satır numarası ekler.

Dosyalar Hakkında Bilgi Alma

file : dosyanın türünü veren komut
wc : dosya hakkında bilgi toplamak için kullanacağımız komut (satır kelime bayt_boyutu)
wc -w : sadece kelime sayısını verir
wc -l : sadece satır sayısını verir
wc -c : sadece bayt cinsinde boyutunu verir
wc -L : en uzun satırın kaç harften oluştuğunu verir

Verileri(Dosyaları) Sıralama

sort komutu : Dosyaları sıralamamızı sağlar.
+ "-k" parametresi : Dosyaları belirttiğimiz sütundan sıralamamızı sağlar.(sort -k 2 ..txt)
+ "-c" parametresi : Bir listenin sıralı olup olmadığını öğrenmemizi sağlar.
+ "-r" parametresi : Bir listeyi tersten sıralamamızı sağlar.
+ "-o" parametresi : Bir listenin sıralamasını kaydetmemizi sağlar. (-o yeni_dosya)
+ "-R" parametresi : Bir listeyi karışık bir halde sıralamamızı sağlar.

Dosya İçinde Arama

grep komutu : Dosya içerisinde arama yapmamızı sağlar. 
Aranacak kelime tırnak içinde yazılır ardından hangi dosya da bulunduğu yazılır.
+ "-v" : Hariç tutma parametresi. Aradığımız kelimenin bulunmadığı satırlar vardır.
+ "-i" : Büyük küçük harf duyarlılığını ortadan kaldıran parametre
+ "-l" : Sadece bulunduğu dosya isimlerini sıralanır.
-c : Bulunma sayısını verir.



df : Bellekte kalan boş yeri gösterir
expr : Matematiksel işlemleri yapar (Örn: expr 5*10)
find : Belli bir dosyayı dizinlerde arama
ifconfig : Ağ kartı bilgilerini gösterir
shutdown : Sistemi kapatır