-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 5
/
index.html
114 lines (112 loc) · 8.17 KB
/
index.html
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
<h2><a name="Summary">Achoimre</a></h2>
<p>
Seo é <i>An Gramadóir</i>,
bogearra oscailte lenar féidir seiceálaithe gramadaí a chruthú.
Dearadh an Gramadóir mar ardán ginearálta a éascaíonn forbairt uirlisí
teicneolaíochta a dhéanann próiseáil ar theangacha nádúrtha,
go háirithe teangacha nach bhfuil mórán acmhainní ríomhaireachta acu.
Tá leagan den Ghramadóir ar fáil a sheiceálann gramadach na Gaeilge;
nuair a d'fhoilsigh mé an leagan Gaeilge den chéad uair sa bhliain 2003,
ba é an chéad seiceálaí gramadaí in aon mhionteanga, go bhfios dom.
Thar na blianta, rinneadh obair ar leaganacha eile i gcomhair
Afracáinis, Acáinis, Breatnais, Coirnis, Esperanto, Fraincis,
Gaeilge na hAlban, Hilgeanóinis,
Íogbóis, Íoslainnis, Ocsatáinis (Languedocien),
Samóis, Tagálaigis, agus Vallúinis;
féach an
<a href="manual/index.html">Treoirleabhar Forbartha</a> chun tuilleadh
eolais a fháil faoi conas is féidir leagan den Ghramadóir a chruthú
i dteanga nua.
</p>
<p>
Nuair a thosaigh mé an tionscadal seo, an bhrí amháin a bhí leis an bhfocal
<i>gramadóir</i> ná “saineolaí gramadaí”
(nó “grammarian” i mBéarla). Anois,
<a href="https://www.tearma.ie/q/gramad%C3%B3ir/">de réir téarma.ie</a>,
is téarma ginearálta é ar
sheiceálaí gramadaí freisin. Níl a fhios agam ar imir An Gramadóir seo
aon tionchar ar an rogha sin!
Má thuigeann tú an leathanach seo i nGaeilge, is dócha go bhfuil tú in ann
<i>An Gramadóir</i> a fhuaimniú freisin, ach ar eagla na heagla,
seo é
<a href="gramadoir.mp3">an fuaimniú</a> a rinne seanleagan de
<a href="https://www.abair.tcd.ie/ga/">abair.ie</a>.
</p>
<p>
<b>Nuacht</b>
<ul>
<li>(Aibreán 2021): Sheol <a href="https://cruinneog.com/">Cruinneog</a> leagan nua den seiceálaí gramadaí a oibríonn sa néal, darb ainm <a href="https://www.gaelgram.ie/">GaelGram</a>.
<li>(Eanáir 2020): Chruthaigh Jim O'Regan leagan Gaeilge den seiceálaí gramadaí <a href="https://languagetool.org/">LanguageTool</a> bunaithe ar na rialacha gramadaí san Ghramadóir.</li>
<li>(Bealtaine 2019): Chruthaigh Eoin Daltún breiseán Google Docs le haghaidh An Gramadóir a úsáideann an API poiblí.</li>
<li>(Eanáir 2019): Tá an tSaotharlann Foghraíochta agus Urlabhra i gColáiste na Tríonóide tar éis an Gramadóir a úsáid mar chuid den <a href="https://www.abair.tcd.ie/scealai/assets/pdf/User_guide.pdf"><i>Scéalaí</i></a>, ardán ar líne a thugann tacaíocht do dhaoine ag foghlaim na Gaeilge.</li>
<li>(Aibreán 2018): D'fhoilsigh mé <a href="https://github.com/kscanne/gramadoir/blob/master/API.md">API poiblí</a> don Ghramadóir, sa chaoi go mbeadh forbróirí eile in ann seiceálaí gramadaí a úsáid ina gcuid suíomh agus aipeanna féin.</li>
<li>(Márta 2018): Tá <i>An Gramadóir</i> ar fáil ó cadhan.com anois; RIP borel.slu.edu!</li>
<li>(Márta 2014): Is féidir leat <i>An Gramadóir</i> a úsáid laistigh de LibreOffice anois, a bhuí le <a href="http://www.scriobh.ie/page.aspx?id=78&l=1">breiseán nua</a> a d'fhorbair Ciarán Campbell agus an comhlacht Dúrud le maoiniú ó COGG.</li>
<li>(Meitheamh 2010): Tá lucht <a href="http://scriobh.ie/">scriobh.ie</a> ar lorg daoine chun cabhrú leo breiseán a scríobh a chuirfeadh An Gramadóir ar fáil laistigh de OpenOffice.org Writer.</li>
<li>(Márta 2010): <a href="gaelsceal.png">Alt</a> sa chéad eagrán de Gaelscéal faoi <i>Anois</i> — an seiceálaí gramadaí agus <a href="/lsg/">an teasáras Gaeilge</a> a chruthaigh mé i bpacáiste amháin.</li>
<li>(May 2009): <a href="http://nos.ie/teic/ceart-gaelspell/">Léirmheas</a> ar Ceart agus GaelSpell san irisleabhar <a href="http://nos.ie/">nós*</a>.</li>
<li>(Márta 2009): Bhí Diarmaid Mac Mathúna faoi agallamh ar an gclár <a href="https://podcast.rasset.ie/podcasts/2009/pc/pod-v-050309-57m16s-ronanbeo.mp3">Ronan Beo</a>.</li>
<li>(Márta 2009): Scéal faoi Ceart agus GaelSpell ar <a href="https://www.youtube.com/watch?v=FNSkeGRJCSY">Nuacht RTÉ</a>!</li>
<li>(Márta 2009): Alt le Pól Ó Muirí faoi Ceart san <a href="https://www.irishtimes.com/culture/2.663/tugann-an-teicneola%C3%ADocht-d%C3%BAshl%C3%A1n-ghramadach-na-gaeilge-1.714976">Irish Times</a>.</li>
<li>(Lúnasa 2008): Foilsíodh leagan 0.7 den inneall gramadaí.</li>
<li>(Meitheamh 2008): Thug mé léacht faoin Ghramadóir ag comhdháil bhliantúil <a href="http://www.naaclt.org/">NAACLT</a> ag Ollscoil Rio Grande in Ohio.</li>
<li>(Bealtaine 2008): Ainmníodh Ceart mar chuid den Bharr-50 Gnó le Gaeilge — liosta comhlachtaí a úsáideann an Ghaeilge ina gcuid oibre.</li>
<li>(Deireadh Fómhair 2007): Bhí Diarmaid Mac Mathúna faoi agallamh ar an gclár <i>Glór Aniar</i> ar Raidió na Gaeltachta.</li>
<li>(Eanáir 2007): Alt faoi Ceart sa Galway Advertiser.</li>
<li>(Nollaig 2006): Sheol Kevin Donnelly leagan ar líne
de Ghramadóir na Breatnaise darb ainm <i>Klebran</i>.</li>
<li>(Iúil 2006): D'fhoilsigh <a href="https://cruinneog.com/">Cruinneog</a> leagan grafach saorsheasaimh den Ghramadóir darb ainm <i>Ceart</i>.</li>
</ul>
</p>
<hr>
<h2><a name="Features">Gnéithe</a></h2>
Tá An Gramadóir:
<ul>
<li><b>Iniompartha</b>. Tá leagan 0.5 agus leaganacha níos déanaí scríofa go hiomlán i bPerl agus dá bharr sin is féidir an Gramadóir a rith ar
bheagnach
<a href="http://www.cpan.org/ports/index.html">aon ghléas a phlugáiltear isteach</a>.
Rinneadh tástáil ar go leor ardán agus córas éagsúil:
Linux (x86, ppc, amd64), *BSD (x86), Sun Solaris, DEC alpha,
Mac OS X, agus Windows.</li>
<li><b>Modúlach</b>. Soláthraíonn an modúl Perl feidhmeanna éagsúla: téacs a dheighilt ina abairtí, litriú a sheiceáil, ranna cainte a chlibeáil, agus gramadach a sheiceáil. Is féidir leat na comhpháirteanna a úsáid chun feidhmchláir níos casta a fhorbairt (m.sh. parsáil, ríomhaistriúchán).</li>
<li><b>Inúsáidte</b>. Tá sé an-éasca an Gramadóir a úsáid ar líne
na n-orduithe; léann sé téacs ón ionchur caighdeánach agus scríobhann sé
earráidí go dtí an t-aschur caighdeánach (tá sampla den aschur ar fáil
ar <a href="sampla.html">an leathanach seo</a>).
Nó, bain triail as anois tríd an
<a href="foirm.html">gComhéadan Gréasáin</a>.
Tá breiseán ar fáil freisin lenar féidir an seiceálaí gramadaí
a úsáid in eagarthóirí téacs
<a href="sios.html#Editors">emacs, vim, agus OpenOffice</a>.
Tá feidhmchlár Java darb ainm <i>Ceart</i> ar fáil, forbartha
ag an gcomhlacht <a href="https://cruinneog.com/">Cruinneog</a>.</li>
<li><b>Corpasbhunaithe</b>. Is féidir comhpháirteanna éagsúla den Ghramadóir
a chruthú go huathoibríoch ó chorpas mór a bhailigh mé ón nGréasán leis
<a href="http://crubadan.org/">an gCrúbadán</a>. Is mór an cúnamh
é seo i gcás mionteangacha nó teangacha eile gan mórán acmhainní
ríomhaireachta acu.</li>
<li><b>Infhorbartha</b>. Rinne mé mo dhícheall an pacáiste forbartha
a dhearadh sa chaoi gur féidir dul chun cinn a dhéanamh gan mórán
taithí ríomhchlárúcháin.
Gintear an cód Perl go huathoibríoch ó roinnt téacschomhad
(measartha simplí).
Is rud tábhachtach é seo i gcás teanga gan mórán teangeolaithe
nó forbróirí bogearra.</li>
<li><b>Inscálaithe</b>. Tar éis cúpla uair an chloig ag obair ar liostaí
focal ón Chrúbadán, is féidir seiceálaí litrithe simplí a chruthú.
Má tá tú níos foighní, tá an bogearra sách solúbtha gur féidir leat
seiceálaí gramadaí cumhachtach a chruthú mar a rinne mise leis an
leagan Gaeilge.</li>
<li><b>Neamhspleách ar theanga</b>. Tá an chuid is mó de na bogearraí
oscailte a bhaineann le teicneolaíocht teanga dírithe ar theangacha
(Ind-)Eorpacha. Toisc go raibh mé ag iarraidh ardán a sholáthar do
gach teanga scríofa, chuir mé gnéithe speisialta ar fáil sa Ghramadóir,
mar shampla tacaíocht do struchtúir chasta mhoirfeolaíochta
atá an-choitianta i measc teangacha lasmuigh den fhine Ind-Eorpach.</li>
<li><b>Saor agus Oscailte</b>.
Tá an Gramadóir ar fáil de réir téarmaí an
<a href="https://www.gnu.org/licenses/old-licenses/gpl-2.0.html">GNU General Public License</a>,
rud a chiallaíonn (go bunúsach)
go bhfuil cead agat an bogearra a chóipeáil, a athrú, nó fiú a dhíol,
chomh fada is a bheadh aon leagan eile ar fáil de réir na dtéarmaí céanna.</li>
</ul>