-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 2
/
32-Jataka-6.txt
10203 lines (7472 loc) · 365 KB
/
32-Jataka-6.txt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
j vi_utf8
[cpd classification 2.5.10]
[pts vol j - 6] [\z j /] [\f vi /]
[pts page 001] [\q 1/]
[bjt vol j - 3] [\z j /] [\w iii /]
[bjt page 002] [\x 2/]
suttantapiṭake - khuddakanikāye
jātakapāḷi (tatiyo bhāgo)
namo tassa bhagavato arahato sammā sambuddhassa.
mahānipāto
1. mugapakkhajātakaṁ
[pts page 004] [\q 4/]
4320. mā paṇḍitiyaṁ1- vibhāvaya bālamato bhava sabbapāṇinaṁ,
sabbo jano2- taṁ ocināyatu evaṁ tava attho bhavissati.
4321. karomi te taṁ vacanaṁ yaṁ maṁ bhaṇasi devate,
atthakāmāsi me amma hitakāmāsi devate.
[pts page 012] [\q 12/]
4322. kinnusantaramānova kāsuṁ khaṇasi sārathi,
puṭṭho me samma akkhāhi kiṁ kāsuyā karissasi.
4323. rañño mugo ca pakkho ca putto jāto acetaso,
sombhi raññā samajjhiṭṭho3- puttaṁ me nikhaṇaṁ4- vane.
4324. na khadhiro na mugosmi na pakkho napi paṅgulo5-,
adhammaṁ sārathi kayirā mañce tvaṁ nikhaṇaṁ vane.
[pts page 013] [\q 13/]
4325. ūrū bāhu ca me passa bhāsitañca suṇohi me,
adhammaṁ sārathi kayirā mañce tvaṁ nikhaṇaṁ vane.
4326. devatānusi gandhabbo ādu6- sakko purindado,
ko vā tvaṁ kassa vā putto kathaṁ jānemu taṁ mayaṁ.
4327. nambhi devo na gandhabbo napi7- sakko purindado,
kāsirañño ahaṁ putto yaṁ kāsuyā nighaññasi.
1. paṇḍiccayaṁ - machasaṁ, syā vi 2. tañajato - machasaṁ, syā
3. samajjhattho - machasaṁ, syā 4. nikkhaṇaṁ - machasaṁ, syā
5. vikalo - syā piṅgalo - machasaṁ 6. adu - machasaṁ 7. nāpi nambhi - machasaṁ, syā
[bjt page 004] [\x 4/]
4328. tassa rañño ahaṁ putto yaṁ tvaṁ samupajivasi, 1-
adhammaṁ sārathi kayirā maṁ ve tvaṁ nikhaṇaṁ vane.
4329. yassa rukkhassa chāyāya nisideyya sayeyya vā,
na tassa sākhaṁ bhañejayya mittadubho2- hi pāpako.
4330. yathā rukkho rājā yathā sākhā tathā ahaṁ.
yathā chāyupago poso evaṁ tvamasi sārathi;
adhammaṁ sārathi kayirā maṁ ve tvaṁ nikhaṇaṁ2- vane.
[pts page 014] [\q 14/]
4331. pahutabhakkho4- bhavanti vippavuttho5- sakāgharā, 6-
bahu naṁ upajivanti yo mittānaṁ na dubhati7-
4332. yaṁ yaṁ janapadaṁ yāti nigame rājadhāniyo, 8-
sabbattha pujito hoti yo mitatānaṁ na dubhati.
4333. nāssa corā pasahanti nātimaññeti9- khattiyo,
sabbe amitte tarati yo mittānaṁ na dubhati.
4334. akkuddho10- sagharaṁ eti sabhāya11- paṭinandito,
√ātinaṁ uttamo hoti yo mitatānaṁ na dubhati.
4335. sakkatvā sakkato hoti garu hoti sagāravo, 12-
vaṇṇakittibhato hoti yo mitatānaṁ na dubhati.
4336. pujako labhate pujaṁ vandako paṭivandataṁ,
yaso kittiñca pappoti yo mitatānaṁ na dubhati.
4337. aggi yathā pajjalati devatāva virocati,
siriyā ajahito hoti yo mitatānaṁ na dubhati.
1. sammupajivasi - machasaṁ 2. mitatadubbho - machasaṁ, vi 3. nikkhaṇaṁ - machasaṁ
4. bahutta - machasaṁ 5. vipapamutto - 6. sakaṅgharā - machasaṁ, sya 7. na dubbhati - machasaṁ 8. rājaṭṭhāniyo - machasaṁ 9. nātimaññati - machasaṁ
10. akuḍo - machasaṁ 11. sahāyaṁ - machasaṁ 12. garuko hoti gāravo - machasaṁ
[bjt page 006] [\x 6/]
4338. gāvo tassa pajāyanti khette vuttaṁ virūhati,
vuttānaṁ phalamasanāti1- yo mitatānaṁ na dubhati.
4339. darito pabbatāno2- vā rukkhāto3- patito naro,
cuto patiṭṭhaṁ labhati yo mitatānaṁ na dubhati.
4340. virūḷhamulasantānaṁ nigrodhamiva māluto,
amittā nappasahanti yo mitatānaṁ na dubhati.
[pts page 015] [\q 15/]
4341. ehi taṁ paṭinessāmi rājaputta sakaṁ gharaṁ,
rajjaṁ kārehi bhaddante kiṁ araññe karissasi.
4342. alaṁ me tena rajjena ñātakehi4- dhanena vā,
yaṁ me adhammacariyāya rajjaṁ labbhetha5- sārathi.
4343. puṇṇapattaṁ palabbhehi6- rājaputta ito gato,
pitā mātā ca me dajjuṁ rājaputta tayī gate.
4344. orodhā ca kumārā ca vesiyānā ca brāhmaṇā,
tepi attamanā dajjuṁ rājaputta tayī gate
4345. hatthārūhā7- aṇikaṭṭhā rathikā pattikārakā,
tepi dajjuṁ patitā me rājaputta tayī gate
4346. bahu8- jānapadā caññe negamā ca samāgatā, upāyanāni me dajjuṁ rājaputta tayī gate
[pts page 016] [\q 16/]
4347. pitumātu cahaṁ catto raṭṭhassa nigamassa ca,
atho sakyakumārānaṁ natthi mayhaṁ sakaṁ gharaṁ.
4348. anuññāto ahaṁ matyā sañcatto pitarā ahaṁ,
eko araññe pabbajito na kāme abhipatthaye.
4349. api ataramānānaṁ phalāsāva samijjhati,
vipakkabrahmacariyosmi evaṁ jānāhi sārathi.
1. vutatāna phala - machasaṁ 2. pabbato - machasaṁ 3. rukkhato - machasaṁ
4. √ātakena - machasaṁ, syā 5. labhetha - machasaṁ 6. maṁ palābhehi - syā, maṁ lābhehi 7. rohā - machasaṁ, vi 8. bahuttadhaññā - machasaṁ, syā
[bjt page 008] [\x 8/]
4350. api ataramānānaṁ sammadatthā vipaccati.
vipakkabrahmacariyosmi nikkhanto akutobhayo.
4351. evaṁ vaggukatho1- santo vissaṭṭhaccano casi, 2 kasmā3pitucca mātucca santike na bhaṇi tadā.
4352. nāhaṁ asanthitā4- pakkho na badhiro asotatā,
nāhaṁ ajivhatā5- mugo mā maṁ mugamadhārayi.
4353. purimaṁ sarāmahaṁ jātiṁ yattha rajjamakārayiṁ,
kārayitvā tahiṁ rajjaṁ pāpatthaṁ nirayaṁ bhusaṁ.
4354. visatiñceva vassāni tahiṁ rajjamakārayiṁ,
asitivassasahassāni nirayamhi apaccisaṁ6-
[pts page 017] [\q 17/]
4355. tassa rajjassahaṁ bhīto mā maṁ rajjābhisecayuṁ,
tasmā pitucca7- mātucca santike na bhaṇiṁ tadā.
4356. ucchaṅge maṁ nisīdetvā pitā atthānusāsati,
ekaṁ hanatha bandhatha ekaṁ khārāpatacchikaṁ8-
ekaṁ sulasmiṁ appetha9- iccassamanusāsati.
4357. tassāhaṁ10- pharusaṁ sutvā vācāyo samudiritā,
amugo mugavaṇṇena apakkho11- pakkhasammato
sake muttakarisasmiṁ acchāhaṁ samparipaluto.
4358. kasirañca parittañca tañca dukkhena saṁyutaṁ,
ko taṁ jīvitamāgamma veraṁ kayirātha kenaci.
4359. paññāya ca alābhena dhammassa ca adassanā,
ko taṁ jīvitamāgamma veraṁ kayirātha kenaci.
4360. api ataramānānaṁ phalāsāva samijjhati,
vipakkabrahmacariyosmi evaṁ jānāhi sārathi.
1. vaggukato - machasaṁ 2. vacanova so - machasaṁ syā 3. tasmā - vi
4. asandhitā - machasaṁ, syā 5. asandhitā - machasaṁ, syā 6. apaccasaṁ - syā apaccayiṁ - vi 7. pituva mātuva - machasaṁ, syā 8. kharā - machasaṁ, syā
9. uppetha - machasaṁ uppetha - syā 10. tāsāhaṁ - machasaṁ tyāhaṁ - syā accetha - vi 11. apakkhe - machasaṁ
[bjt page 010] [\x 10/]
4361. api ataramānānaṁ sammadattho vipaccati,
vipakkabrahmacariyosmi nikkhanto akutobhayo.
[pts page 018] [\q 18/]
4362. ahmapi pabbajissāmi rājaputta tavantike,
avhayassu maṁ bhaddaneta pabbajjā mama ruccati.
4363. rathaṁ niyyādayitvāna anaṇo ehi sārathi,
anaṇassa hi pabbajjā etaṁ isihi vaṇṇitaṁ
4364. yadeva tyāhaṁ vacanaṁ akaraṁ bhaddamatthu te,
tadeva me tvaṁ vacanaṁ yācito kattumarahasi.
4365. idheva tāva acchassu yāva rājānamānaye,
appeva te pitā disvā pitato sumano siyā.
[pts page 019] [\q 19/]
4366. karomi te taṁ vacanaṁ yaṁ maṁ bhaṇasi sārathi,
ahmapi daṭṭhukāmosmi pitaraṁ me idhāgataṁ.
4367. ehi samma nivattassu kusalaṁ vajjāsi ñātinaṁ,
mātaraṁ pitaraṁ mayhaṁ vutto vajjāsi vandanaṁ.
4368. tassa pāde gahetvāna katvā ca naṁ padakkhiṇaṁ,
sārathi rathamāruyha rājadvāraṁ upāgami.
4369. suññaṁ mātā rathaṁ disvā ekaṁ sārathimāgataṁ,
assupuṇṇehi nettehi rodanti naṁ udikkhati.
4370. aya so sārathi eti nihanatvāna mamatujaṁ,
nihato nūna me putto pathavyā bhumivaddhano.
4371. amittā nūna nandanti patitā nūna verino,
āgataṁ sārathiṁ disvā nihanatvāna mamatujaṁ.
4372. suññaṁ mātā rathaṁ disvā ekaṁ sārathimāgataṁ,
assupuṇṇehi nettehi rodanti paripucchati2-.
1. nihanatvā mama atrajaṁ - machasaṁ 2. rodanti naṁ paripucchi - machasaṁ
[bjt page 012] [\x 12/]
4373. kinnu mugo kinnu pakkho kinnu so vilapi tadā,
nihaññamāno bhumiyā taṁ me akkhāhi sārathi.
4374. kathaṁ hatthehi pādehi mugo pakkho vivajjayi,
nihaññamāno bhumiyā taṁ me akkhāhi pucchito.
[pts page 020] [\q 20/]
4375. akkhissaṁ te1- ahaṁ ayye dajjāsi abhayaṁ mama,
yaṁ me sutaṁ vā diṭṭhaṁ vā rājaputtassa santike.
4376. abhayaṁ samma te dammi abhito bhaṇa sārathi,
yaṁ te sutaṁ vā diṭṭhaṁ vā rājaputtassa santike.
4377. na so mugo na so pakko vissaṭṭha2-vacanova so
rajjassa kira so bhito akari3- ālaye bahu.
4378. purimaṁ sarati so jātiṁ yattha rajjamakārayi,
kārayitvā tahiṁ rajjaṁ pāpattha nirayaṁ bhusaṁ.
4379. visatiñce ca vassāni tahiṁ rajjamakārayi,
asiti vassa sahassāni nirayamhi apacci so4-
4380. tassa rājassa so bhīto mā maṁ rajjābhisecayuṁ, 5-
tasmā pitucca mātucca6- santike na bhaṇi7- tadā.
4381. aṅgapaccaṅga sampanno ārohapariṇābhavā,
vissaṭṭhava vano pañño magge saggassa tiṭṭhati.
4382. sace tvaṁ daṭṭhukāmāsi8- rājaputti9- tavatrajaṁ,
ehi taṁ pāpayissāmi yattha sammati temiyo
[pts page 021] [\q 21/]
4383. yojayantu rathe asse kacchaṁ nāgāna10- bandhatha,
udirayantu saṅkhapaṇavā vadantu11- ekapokkharā.
4384. nadantu bheri sannaddhā vagguṁ vadatu dundubhī,
negamā ca maṁ anventu gacchaṁ puttanivedako12-
1. akkheyyante - machasaṁ, syā 2. visaṭṭha - machasaṁ
3. akarā - machasaṁ, syā 4. apaccisa - machasaṁ
5. rajjebhisecayuṁ - machasaṁ 6. pituca mātuva
7. nabhaṇe - machasaṁ 8. kāmosi - machasaṁ
9. rājaputtaṁ - machasaṁ, syā 10. nāgāni - machasaṁ, syā
11. vagguvādantu - machasaṁ 12. nivādako - machasaṁ
[bjt page 014] [\x 14/]
4385. orodhā ca kumārā ca vesiyānā ca brāhmaṇā,
khippaṁ yānāni yojentu gacchaṁ puttanivedako.
4386. hatthārohā aṇikaṭṭhā rathikā pattikārākā,
khippaṁ yānāni yojentu gacchaṁ puttanivedako.
4387. samāgatā jānapadā negamā ca samāgatā,
khippaṁ yānāni yojentu gacchaṁ puttanivedako.
[pts page 022] [\q 22/]
4388. asse ca sārathi yutte sindhave sīghavāhane,
rājadvāraṁ upāgañachuṁ yuttā deva ime bhayā.
4389. thulā javena bhāyanti kisā bhāyanti thāmunā, 1-
kise thule vivajjetvā saṁsaṭṭhā yojitā bhayā.
4390. tato rājā taramāno yuttamāruyha sandanaṁ,
itthāgāraṁ ajjhabhāsi2- sabbāva anuyātha maṁ.
4391. vāḷavijanimuṇibhisaṁ khaggaṁ chattaṁ ca paṇḍaraṁ,
upādirathamāruyha suvaṇṇena3- alaṅkato4-
4392. tato ca rājā pāyāsi purakkhatvāna5- sārathi,
khippameva upāgañachi yattha sammati temiyo.
[pts page 023] [\q 23/]
4393. tañca disvāna āyantaṁ jalantamiva tejasā,
khattasaṅghaparibbuḷhaṁ6- temiyo etadabravi.
4394. kaccinnu7- tāta kusalaṁ kacci tāta anāmayaṁ,
kacacinnu rājakaññāyo arogā mayha mātaro.
4395. kusalañceva me putta atho putta anāmayaṁ,
sabbāva8- rājakaññāyo arogā tuyha mātaro.
4396. kaccissa majjapo9- tāta kacci te suramappiyaṁ,
kacci sacce ca dhamme ca dāne te ramati mano.
1. thāmasā - syā, kāmunā - machasaṁ 2. abhāsatha - machasaṁ ajjhabhāsittha - vi
3. suvaṇṇehi - machasaṁ 4. alaṅkatā - machasaṁ, syā
5. purakkhitvāna - machasaṁ, syā 6. paribuḷhaṁ - machasaṁ
7. kaccinu - machasaṁ 8. sabbā ca - machasaṁ 9. kacci amajjapo - machasaṁ syā
[bjt page 016] [\x 16/]
4397. amajjapo ahaṁ puttaṁ atho me suramappiyaṁ,
atho sacce ca dhamme ca dāne me ramati mano.
4398. kacci arogaṁ yoggaṁ te kacci vahati1- vāhanaṁ,
kacci te vyādhayo natthi sarirassupatāpanā.
4399. atho arogaṁ yoggaṁ me ato vahati vāhanaṁ,
atho me vyādhayo natthi sarirassupatāpanā2-
4400. kacci antā ca te phitā majjhe ca bahalā tava,
koṭṭhāgārañca kosaññaca kacci te paṭisanthataṁ. 3-
4401. atho antā ca te phitā majjhe ca bahalā mama,
koṭṭhāgārañca kosaññaca sabbaṁ me paṭisanthataṁ.
4402. svāgataṁ te mahārāja atho te adurāgataṁ,
patiṭāpentu pallaṅkaṁ pattha rājā nisakkati.
[pts page 024] [\q 24/]
4403. idheva te nisinnassa niyate paṇṇasanthate, 4-
etto udakamādāya pāde pakkhālayantu te.
4404. idampi paṇṇakaṁ mayhaṁ randhaṁ rāja aloṇakaṁ.
maṁ lābhehi 7. rohā - machasaṁ, vi 8. bahuttadhaññā - machasaṁ, syā
4405. na cāhaṁ4- paṇṇaṁ bhuñjāmi na hetaṁ mayha bhojanaṁ,
sālinaṁ odanaṁ bhuñeja suciṁ6- maṁsupasevanaṁ.
4406. accherakaṁ maṁ paṭibhāti ekakampi rabhogataṁ,
edisaṁ bhuñjamānānaṁ kena vaṇṇo pasidati.
[pts page 025] [\q 25/]
4407. eko rāja nipajjāmi niyate paṇṇasanthate,
tāya me ekaseyyāya rāja vaṇṇo pasidati.
4408. na ce7- nettiṁsabaddhā me rājarakkhā upaṭṭhitā,
tāya me sukhāseyyāya rāja vaṇṇo pasidati.
1. vāhati - machasaṁ, syā vi 2. tāpiyā - machasaṁ, syā
3. sandhataṁ - machasaṁ 4. santhare - machasaṁ
5. navāhaṁ - machasaṁ 6. suci - machasaṁ, syā 7. nava - machasaṁ
[bjt page 018] [\x 18/]
4409. atitaṁ nānusocāmi nappajappamanāgataṁ,
paccuppannena yāpemi tena vaṇṇo pasidati.
4410. anāgatappajappāya atitassasocanā,
etena bālā sussanti naḷova bharito luto.
4411. hatthāṇikaṁ rathāṇikaṁ asse patti ca vammino,
nivesanāni rammāni ahaṁ putta dadāmi te.
4412. itthāgārampi te dammi sabbālaṅkarā bhusitaṁ,
tā putta paṭipajjassu tvaṁ no rājā bhavissasi.
4413. kusalā naccagitassa sikkhitā caturitthiyo,
kame taṁ ramayissanti kiṁ araññe karissasi.
4414. paṭirājuhi te kaññā ānayissaṁ alaṅkatā,
tāsu putte janetvāna atha pacchā pabbajissasi.
4415. yuvā ca daharo cāsi paṭhamuppattite susu,
rajjaṁ kārehi bhaddante kiṁ araññe karissasi.
4416. yuvā care buhmacariyaṁ brahmacāri yuvā siyā,
daharassa hi pabbajjā etaṁ isihi vaṇṇitaṁ.
[pts page 026] [\q 26/]
4417. yuvā care buhmacariyaṁ brahmacāri yuvā siyā,
brahmacariyaṁ carissāmi nāhaṁ rajjenamatthiko.
4418. passāmi vohaṁ daharaṁ amma tāta vadaṁ naraṁ, 1-
kicchā laddhaṁ piyaṁ puttaṁ apapatvāna jaraṁ mataṁ.
4419. passāmi vohaṁ dahariṁ kumāriṁ cāru dassanaṁ,
naḷavaṁsakaḷiraṁva paluggaṁ jīvitakkhaye.
1. vadantaraṁ - machasaṁ, syā vi.
[bjt page 020] [\x 20/]
4420. daharāpi hi miyanti narā ca atha nāriyo,
tattha ko vissase poso daharomhīti jivite,
4421. yasasa ratyā vivasane āyuṁ appataraṁ siyā,
appodakeva macchānaṁ kinnu komārakaṁ tahiṁ.
4422. niccamabbhāhato loko niccañca parivārito,
amoghāsu vajantisu kiṁ maṁ rajjena siñcasi.
4423. kenamabbhāhato loko kena ca parivārito,
kāyo amoghā gacchanti taṁ me akkhāhi pucchito.
4424. maccunābbhāhato loko jarāya parivārito,
ratyo amoghā gacchanti evaṁ jānāhi khattiya.
4425. yathāpi tante vitate1- yaṁ yadevupavīyayati,
appakaṁ hoti vetabbaṁ evaṁ maccāna jīvitaṁ.
4426. yathā vārivaho puro gacchannupanivatti, 2-
evamāyu manussānaṁ gacchannupanivattati.
4427. yathā vārivaho puro vahe rukkhupakulaje, 3-
evaṁ jarāya maraṇena vuyhante vata pāṇino. 4-.
[pts page 027] [\q 27/]
4428. hatthāṇikaṁ rathāṇikaṁ asse patti ca vammino,
nivesanāni rammani ahaṁ puttadadāmi te.
4429. itthāgārampi te dammi sabbālaṅkārabhusitaṁ,
tā putta paṭipajjassu tvaṁ no rājā bhavissasi.
4430. kusalā naccagītassa sikkhitā caturitthiyo,
kāme taṁ ramayissanti kiṁ araññe karissasi.
1. vitante - machasaṁ, syā 2. gacchaṁ nuparivattati - machasaṁ gacchaṁ na parivattati - syā 3. ruhepakulaje. 4. sabbapāṇino - machasaṁ, syā
[bjt page 022] [\x 22/]
4431. paṭipuhi te kaññā ānayissaṁ ajaṅkatā,
tāsu putte janetvāna atha pacchā pabbajissasi.
4432. yuvā ca daharo cāsi paṭhamuppattito susu,
rajjaṁ karehi bhaddante kiṁ araññe karissasi.
4433. koṭṭhāgārañca kosañca vāhanāni balāni ca,
nivesanāni rammāni ahaṁ punta dadāmi te.
4434. gomaṇḍalaparibbuḷho dāsisaṅghapurakkhato,
rajjaṁ kārehi bhaddanne kiṁ araññe karissasi.
4435. kiṁ dhanena yaṁ jiyetha kiṁ bhariyāyaya marissati,
kiṁ yobbanena ciṇṇena yaṁ jarā abhihessati. 1-
4436. tattha kā vandi kā khiḍḍā kā ratī kā dhanesanā, 2-
ki me puttehi dārehi rāja muttosmi bandhanā.
4437. sohaṁ evaṁ pajānāmi maccu me nappamajjati,
antakenādhipantassa kā rati kā dhanesanā.
[pts page 028] [\q 28/]
4438. phalānamiva pakkānaṁ niccaṁ patanato bhayaṁ,
evaṁ jātānamaccānaṁ niccaṁ maraṇato bhayaṁ.
4439. sāyameke na dissanti3- pato diṭṭhā bahujjanā,
pato eke na dissanti sāyaṁ diṭṭhā bahujjanā.
4440. ajjeva kiccaṁ ātappaṁ4- ko jaññā maraṇaṁ suve,
nahi no saṅgaraṁ tena mahāsenena maccunā.
4441. corā dhanassa patthessa rājā muttosmi bandhanā,
ehi rāja nivattassu nāhaṁ rajjenamatthikoti.
mugapakkhajātakaṁ paṭhamaṁ.
1. yaṁ jarāyābhibhuyyati - machasaṁ, syā 2. dhanesinā - machasaṁ, syā
3. passanti - vi 4. ātapa - machasaṁ
[bjt page 024] [\x 24/]
2. mahājanakajātakaṁ
[pts page 035] [\q 35/]
4442. koyaṁ majjhe samudadasmiṁ apassaṁ tiramāyuhe,
kaṁ1- tvaṁ atthavasaṁ ñatvā evaṁ vāyamase bhusaṁ.
4443. nisamma vattaṁ lokassa vāyāmassa ca devate,
tasmā majjhe samuddasmiṁ appasaṁ tiramāyuhe.
4444. gambhīre appameyyasmiṁ tīraṁ yassa na dissati,
mogho te purisa vāyāmo appatvāva marissi.
[pts page 036] [\q 36/]
4445. anaṇo ñātinaṁ hoti devānaṁ pituno2- ca so,
karaṁ purisakiccāni na ca pacchānutappati.
4446. apāraneyyaṁ yaṁ kammaṁ aphalaṁ kilamathuddayaṁ,
tattha ko vāyamenattho maccu yassābhinippataṁ. 3-
4447. apāraneyyaṁ accantaṁ yo viditvāna devate,
na rakkhe attano pāṇaṁ jaññā so yadi4- hāpaye.
4448. adhippāya phalaṁ eke asmiṁ lokasmi devate,
payojayanti kammāni tāni ijjhanti vā na vā.
4449. sandiṭṭhikaṁ kammaphalaṁ nanu passasi devate,
sannā aññe tarāmahaṁ tañca passāmi santike.
4450. so ahaṁ vāyamissāmi yathāsattiṁ yathābalaṁ,
gacchaṁ pāraṁ samuddassa kāsaṁ5- purisakāriyaṁ.
[pts page 037] [\q 37/]
4451. yo tvaṁ evaṁ gate oghe appameyye mahaṇṇave,
dhammavāyāmasampanno kammanā6- nāvasidasi,
so tvaṁ tattheva gacchābhi yattha te7- nirato mano.
1. kiṁ - machasaṁ. syā 2. pitunañca - machasaṁ, syā 3. nipaphataṁ - syā
4. yati - machasaṁ 5. kassaṁ - machasaṁ, syā 6. kammunā - machasaṁ, syā
7. ke - machasaṁ
[bjt page 026] [\x 26/]
4452. suriyuggamane nidhi atho oggamane nidhi,
anno nidhi bahi nidhi na anto na bahi nidhi.
[pts page 038] [\q 38/]
4453. ārohane mahānidhi atho orohane nidhi,
caturo ca mahāsālā samantā yojane nidhi.
4454. dantaggesu mahānidhi vālaggesu ca kekhuke,
rukkhaggesu mahānidi soḷasete mahānidhi
sahassatthāmo pallaṅko sivalārādhanena ca.
[pts page 043] [\q 43/]
4455. āsiṁsetheva puriso1- na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ attānaṁ yathā icchiṁ tathā ahu.
4456. āsiṁsetheva puriso na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ attānaṁ udakā thalamubbhataṁ.
4457. vāsiṁsetheva puriso na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ attānaṁ yathā icchiṁ tathā ahu.
4458. vāsiṁsetheva puriso na nibbindeyya paṇḍito,
passāmi vohaṁ attānaṁ udakā thalamubbhataṁ. .
4459. dukkhupanītopi naro sapañño
āsaṁ na chindeyya sukhāgamāya,
bahu hi phassā ahitā hitā ca
avitakkitā maccumupabbajanti2-
4460. acintitampi bhavati cittitampi vinassati,
na hi cintāmayā bhogā itthiyā purisassa vā.
[pts page 045] [\q 45/]
4461. apurāṇaṁ3- vata bho rājā sabbabhummo disampati,
nājja nacce nisāmeti na gīte kurute mano.
4462. na mige napi uyyāne napi haṁse udikkhati,
mugova tuṇhimāsino na atthamanusāsati.
1. āsiṁsetho puriso - machasaṁ 2. maccumubbajanti - machasaṁ
3. aporāṇaṁ - machasaṁ, syā, vi.
[bjt page 028] [\x 28/]
4463. sukhakāmā rabhosīlā vadhabandhā upāratā, 1-
kesannu2- ajja ārāme daharā vuddhā ca acchare.
[pts page 046] [\q 46/]
4464. atikkantavanathā dhīrā namo tesaṁ mahesinaṁ,
ye ussukambhi lokambhi viharanti anussukā.
4465. te chetvā maccuno jālaṁ taṁ taṁ māyāvino,
chintālayattā3- gacchanti ko tesaṁ gatimāpaye.
4466. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ visālaṁ sabbatopabhaṁ, 4-
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu5- bhavissati.
4467. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ vibhattaṁ bhāgaso mitaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4468. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ bahupākāratoraṇaṁ, 6-
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4469. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ daḷhamaṭṭālakoṭṭhakaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4470. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ suvibhattaṁ mahāpathaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4471. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ suvibhattantarājaṇaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4472. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ gavāssarathapīḷitaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
[pts page 047] [\q 47/]
4473. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ ārāmavanamāliniṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. apārutā - machasaṁ, syā upārutā - si. mu. 2. kassanu - machasaṁ, syā
3. sandālayantā - machasaṁ, syā 4. pabbato pabhaṁ - machasaṁ 5. kudassu - machasaṁ 6. bahalapākāratoraṇaṁ - sihaḷa aṭṭhakathā (he vi 43 piṭa 7 kāṇḍaya)
[bjt page 030] [\x 30/]
4474. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ uyyānavanamāliniṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu1- bhavissati.
4475. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ pāsādavanamāliniṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4476. kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ tiparaṁ2- rājabandhuniṁ,
māpitaṁ somanassena vedehena yasassinā
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4477. kadāhaṁ vedehe3- phītaṁ nivite dhammarakkhite,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4478. kadāhaṁ vedehe phītaṁ ajeye dhammarakkhite,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4479. kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ vibhattaṁ bhāgaso mitaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4480. kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ sudhāmattikalepanaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4481. kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ sucigandhaṁ manoramaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4482. kadāhaṁ kūṭāgāre vibhatte bhāgaso mite,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4483. kadāhaṁ kūṭāgāre ca sudhāmattikalepane,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4484. kadāhaṁ kūṭāgāre ca sucigandhe manorame,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4485. kadāhaṁ kūṭāgāre ca litte candanaphosite, 4-
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. taṁ kudassu - machasaṁ, taṁ kadāsu - syā 2. taṁ puraṁ - machasaṁ
3. videhe - machasaṁ 4. bhūsite - machasaṁ
[bjt page 032] [\x 32/]
4486. kadāhaṁ suvaṇṇapallaṅke goṇake cittasanthate,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4487. kadāhaṁ maṇipallaṅke goṇake cittasanthate,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4488. kadāhaṁ kappāsakoseyyaṁ khomakoṭumbarāni ca,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4489. kadāhaṁ pokkharaṇiyo rammā cakkavākupakujitā1-
mandālakehi sañachantā padumuppalakehi ca pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssa2- bhavissati.
4490. kadāhaṁ hatthigumbe sabbālaṅkārabhusite,
suvaṇṇakacche mātaṅge hemakappanavāsase2-
4491. ārūḷhe gāmaṇiyehi tomaraṅkusapāṇihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4492. kadāhaṁ assagumbe sabbālaṅkārabhusite,
ājāniyye ca jātiyā sindhave sīghavāhane.
4493. ārūḷhe gāmaṇiyehi illiyāvāpadhārihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
[pts page 048] [\q 48/]
4494. kadāhaṁ rathaseṇiyo pantaddhe ussitadadhaje,
dīpe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhusite.
4495. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vamamihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4496. kadāhaṁ sovaṇṇarathe sannaddhe ussitaddhaje,
dīpe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhusite.
4497. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4498. kadāhaṁ sajjhurathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4499. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. cakkavakkapakujitā - machasaṁ 2. taṁ kudassu - machasaṁ, kadāsu - syā
3. hemakappanivāsaye - machasaṁ
[bjt page 034] [\x 34/]
4500. kadāhaṁ assarathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4501. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4502. kadāhaṁ oṭṭharathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4503. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4504. kadāhaṁ goṇarathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4505. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4506. kadāhaṁ ajarathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4507. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4508. kadāhaṁ meṇḍarathe sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4509. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4510. kadāhaṁ migarathe1-sannaddhe ussitaddhaje,
dipe athopi veyyagghe sabbālaṅkārabhūsite.
4511. ārūḷhe gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi, pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4512. kadāhaṁ hatthārūhe2- sabbālaṅkārabhusite,
nīlavammadhare3- sure tomaraṅkusa pāṇine; pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. migaratheva - machasaṁ 2. hatthāroheva - machasaṁ 3. nīlavammidhareva - machasaṁ
[bjt page 036] [\x 36/]
4513. kadāhaṁ assārūhe1- sabbālaṅkārabhusite,
nīlavammadhare sure illiyācāpadhārine pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4514. kadāhaṁ rathārūhe2- sabbālaṅkārabhusite,
nīlavammadhare sure cāpahatthe kalāpine 3 pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
[pts page 049] [\q 49/]
4515. kadāhaṁ dhanuggahe sabbālaṅkārabhusite,
nīlavammadhare sure cāpahatthe4- kalāpine pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4516. kadāhaṁ rājaputte5- sabbālaṅkārabhusite,
cittavammadhare sure kañcanāveḷadhārine; pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4517. kadāhaṁ ariyagaṇe vatthavante6- alaṅkate,
haricandanalittaṅge kāsikuttamadhārine; pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4518. kadāhaṁ amaccagaṇe sabbālaṅkārabhusite,
pitavammadhare sure purato gacchamāline; pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4519. kadā sattasatā bhariyā sabbalaṅkārabhusitā,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4520. kadā sattasatā bhariyā susaññā tanumajjhimā,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4521. kadā sattasatā bhariyā assavā piyabhāṇini,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4522. kadā sataphalaṁ kaṁsaṁ sovaṇṇaṁ satarājikaṁ,
pahāya pabbajissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. assāroheva - machasaṁ, syā 2. rathāroheva - machasaṁ, syā
3. kalāpino - syā 4. cāpahattha - machasaṁ 5. rājaputteva - machasaṁ 6. vatavante - machasaṁ
[bjt page 038] [\x 38/]
4523. kadāsasu maṁ hatthagumbā sabbalaṅkārabhusitā,
suvaṇṇakacchā mātaṅgā hemakappanavāsasā.
4524. ārūḷhā gāmaṇiyehi tomaraṁkusapāṇihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4525. kadāsasu maṁ assagumbā sabbalaṅkārabhusitā,
ājāniyā ca jātiyā sindhavā sighavāhanā.
4526. ārūḷhā gāmaṇiyehi illiyācāpadhārihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4527. kadāsasu maṁ rathaseṇiyo sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā.
4528. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4529. kadāsasu maṁ soṇṇarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4530. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
[pts page 050] [\q 50/]
4531. kadāsasu maṁ sajjhurathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4532. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4533. kadāsasu maṁ assarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4534. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4535. kadāsasu maṁ oṭṭharathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4536. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
[bjt page 040] [\x 40/]
4537. kadāsasu maṁ goṇarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4538. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4539. kadāsasu maṁ ajarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4540. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4541. kadāsasu maṁ meṇḍarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4542. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4543. kadāsasu maṁ migarathā sannaddhā ussitaddhajā,
dipā athopi veyyagghā sabbālaṅkārabhusitā
4544. ārūḷhā gāmaṇiyehi cāpahatthehi vammihi,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4545. kadāsasu maṁ hatthārūhā sabbālaṅkārabhusitā,
nīlavammadharā surā tomaraṅkusapāṇino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4546. kadāssu maṁ assārūhā sabbālaṅkārabhūsitā,
nīlavammadharā surā illiyā 1-cāpadhārino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4547. kadāssu maṁ rathārūhā sabbālaṅkārabhūsitā,
nīlavammadharā surā illiyā 1-cāpadhārino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4548. kadāssu maṁ dhanuggahā sabbālaṅkārabhūsitā,
nīlavammadharā surā illiyā cāpadhārino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
1. indiyā - syā
[bjt page 042] [\x 42/]
4549. kadāssu maṁ rājaputtā sabbālaṅkārabhūsitā,
cittavammadharā surā kañcanāveṭṭhārino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu1- bhavissati.
4550. kadāssu maṁ ariyagaṇā vatthavantā alaṅkatā,
haricandanalittaṅgā kāsikuttamadhārino;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4551. kadāssu maṁ amaccagaṇā sabbalaṅkārabhusitā,
pitavammadharā surā purato gacchamālinī;
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4552. kadāssu maṁ sannatā bhariyā sabbalaṅkārabhusitā,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
[pts page 051] [\q 51/]
4553. kadāssu maṁ sannatā bhariyā susaññā tanumajjhimā,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4554. kadāssu maṁ sannatā bhariyā assavā piyabhāṇini,
yantaṁ maṁ nānuyissanti taṁ kadāssu bhavissati.
4555. kadāhaṁ pattaṁ gahetvā muṇḍo saṅghāṭipāruto,
piṇḍikāyā carissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4556. kadāhaṁ paṁsukūlānaṁ ujjhitānaṁ mahāpathe,
saṅghāṭiṁ dhārayissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4557. kadāhaṁ sattāhaṁ meghe2- ocaṭṭo3- allacīvaro,
piṇḍikāyā carissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4558. kadāhaṁ sabbahaṁ4- ṭhānaṁ rukkhā rukkhā vanā vanaṁ,
anapekkho viharissāmi5- taṁ kadāssu bhavissati.
4559. kadāhaṁ giriduggesu pahinabhatyabheravo,
adutiyo viharissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
1. taṁ kudāssu - machasaṁ, kadusā - syā 2. sammeghe - vi machasaṁ
3. ovaṭṭho - machasaṁ ovaṭṭhe - syā 4. sabbaṭṭhāna gantvā - machasaṁ sabbaṇhaṁ - syā 5. gamissāmi - machasaṁ 6. gamissāmi - machasaṁ, syā
[bjt page 044] [\x 44/]
4560. kadā vīṇaṁva rujako sattatantiṁ manoramaṁ,
cittaṁ ujuṁ karissāmi taṁ kadāssu bhavissati.
4561. kadāhaṁ rathakārova parikantaṁ upāhanaṁ,
kāmasaṁyojanena chevachaṁ1- ye dibbe ye ca mānuse.
[pts page 053] [\q 53/]
4562. tā ca sattasatā bhariyā sabbālaṅkārabhūsitā,
bāhā paggayha pakkanduṁ kasmā no vijahissasi.
4563. tā ca sattasatā bhariyā susaññā tanumajjhimā,
bāhā paggayha pakkanduṁ kasmā no vijahissasi.
4564. tā ca sattasatā bhariyā assavā piyabhāṇini,
bāhā paggayha pakkanduṁ kasmā no vijahissasi.
4565. tā ca sattasatā bhariyā sabbālaṅkārabhūsitā,
hitvā sampaddayi2- rājā pabbajjāya purakkhato.
4566. tā ca sattasatā bhariyā susaññā tanumajjhimā,
hitvā sampaddayi rājā pabbajjāya purakkhato.
4567. tā ca sattasatā bhariyā assavā piyabhāṇinī,
hitvā sampaddayi rājā pabbajjāya purakkhato.
[pts page 054] [\q 54/]
4568. hitvā sataphalaṁ3- kaṁsaṁ sovaṇṇaṁ satarājikaṁ,
aggahi matatikāpattaṁ4- taṁ dutiyābhisecanaṁ.
4569. vesmā aggismā jālā kosā5- ḍayhanti bhāgaso,
rajataṁ jātarūpañca muttā veḷuriyā bahuṁ.
4570. maraṇayo saṅkhamuttā ca vatthikaṁ6- haricandanaṁ,
ajinaṁ dantabhaṇḍañca lohaṁ kāḷāyasaṁ bahu;
ehi rāja nivattassu mā te taṁ vinasā7- dhanaṁ.
1. chetvā - machasaṁ 2. sampaddavi - machasaṁ sampadavi - syā
3. satapalaṁ - machasaṁ, syā 4. mattikaṁ - machasaṁ 5. koṭṭhā - vi
6. vatthakaṁ - machasaṁ 7. vinassā - machasaṁ syā
[bjt page 046] [\x 46/]
4571. susukhaṁ vata jivāma yesaṁ no natthi kiñcanaṁ,
mithilāya1- ḍayahmānāya na me kiñci aḍayhatha.
[pts page 055] [\q 55/]
4572. aṭaviyo samuppannā raṭṭhaṁ viddhaṁsayanti taṁ,
ehi rāja nivantassu mā raṭṭhaṁ vinasā idaṁ.
4573. susukhaṁ vata jivāma yesaṁ no natthi kiñcanaṁ,
raṭṭhe vilumpamānambhi na me kiñci ajiratha2-.
4574. susukhaṁ vata jivāma yesaṁ no natthi kiñcanaṁ,
pitibhakkhā bhavissāma deva ābhassarā yathā.
[pts page 056] [\q 56/]
4575. kimbheso mahato ghoso kā nu gāme kililiyā, 3-
samaṇaññeva4- pucchāma kattheso abhisaṭo5- jano.
4576. mamaṁ obhāya gacchantaṁ ettheso abhisaṭo jano,
simātikkamanaṁ yantaṁ munimonassa pattiyā;
missaṁ nandihi gacchantaṁ kiṁ jānamanupucchasi.
[pts page 057] [\q 57/]
4577. māssu tiṇṇo amaññittho6- sarīraṁ dhārayaṁ imaṁ,
atiraṇeyyamidaṁ7- kammaṁ bahu hi paripanthayo.
4578. ko nu me paripanthassa mama evaṁ vihārino,
yo nevadiṭṭhe nādiṭṭhe kāmānamabhipatthaye.
4579. niddā tandī vijambhikā aratī bhattasammado,
āvasanti sariraṭṭhā bahuhi paripanthayo8-
[pts page 058] [\q 58/]
4580. kalyāṇaṁ vata maṁ bhavaṁ brāhmaṇamanusāsasi,
brahmaṇaṁ yeva9- pucchāmi konu tvamasi mārisa.
1. mithilaṁ - machasaṁ 2. ahāratha - machasaṁ aḍayhatha māme kicī ahāratha - syā
3. gāmeva kiliyā - machasaṁ kiliyā - syā 4. samaṇaṁ teva - machasaṁ, syā
5. abhisato - machasaṁ 6. amuññittha - machasaṁ 7. atiraṇeyya yamidaṁ bahuhi paribandhayo - machasaṁ 8. paribandhayo - machasaṁ 9. tveva - vi machasaṁ.
[bjt page 048] [\x 48/]
4581. nārado iti me nāmaṁ1- kassapo iti maṁ vidu,
bhoto sakāse āgañachiṁ sādhu sabbhi samāgamo.
4582. tassa te sabbo ānando vihāro upavattatu,
yadunaṁ taṁ paripurehi khantiyā upasamena ca.
4583. pasāraya santatatañca unnattañca pasāraya,
kammaṁ vijjañca dhammañca sakkatvāna paribbaja.
[pts page 059] [\q 59/]
4584. bahuhatthi ca asse ca nagare janapadāni ca,
hitvā janaka pabbajito kapalle ratimajjhagā.
4585. kaccinnu te jānapadā2- mittā maccā ca ñātakamā,
dubhiṁ akaṁsu3- janaka kasmā cetaṁ4- aruccatha.
4586. na migājina jātucca5- ahaṁ kañci kudācanaṁ,
adhammena jine ñātiṁ na cāpi ñātayo mamaṁ.
4587. disvāna lokavantantaṁ khajjantaṁ kaddamikataṁ,
haññare khajjhare vettha yattha satto puthujjano;
etāhaṁ upamaṁ katvā bhikkhakosmi migājina.
[pts page 060] [\q 60/]
4588. konu te bhagavā satthā kassetaṁ vacanaṁ suci
nahi kappaṁ vā vijjaṁ vā paccakkhāya rathesabha:
samaṇaṁ āhu vattantaṁ yathā dukkhassatikkamo.
4580. 4589. na migājina jātucca ahaṁ kañci kudācanaṁ,
samaṇaṁ brāhmaṇaṁ vāpi sakakatvāanupāvisaṁ.
1. nāmena - machasaṁ, syā 2. janapadā - machasaṁ 3. dubbimakaṁsu - machasaṁ
4. te taṁ 5. jātucche - machasaṁ
[bjt page 050] [\x 50/]
4590. mahatā cānubhavena gacchanto siriyājalaṁ,
giyamānesu gitesu vajjamānesu vaggusu; turiyatāḷitasaṁsuṭṭhe smatālasamāhite.
4591. samigājina maddakkhiṁ phalaṁ1- ambaṁ tirocchadaṁ,
tujjamānaṁ2- manussehi phalakāmehi3- jantuhi.
4592. so kho hantaṁ siriṁ hitvā orohitvā vigājina,
mulaṁ ambassupāgañchiṁ phalino nipphalitassa ca.
4593. phalaṁ abbaṁ bhataṁ disvā viddhasataṁ4- vinalikataṁ,
athetaṁ itaraṁ ambaṁ nīlohāsaṁ manoramaṁ.
[pts page 061] [\q 61/]
4594. evameva nunambhepi issare ihukaṇṭake,
amittā no vadhissanti yathā ambo phali hato.
4595. ajinamhi haññate dīpi nāgo dantehi haññate,
dhanambhi dhanino hanti aniketamasanthavaṁ;
phali ambo aphalo ca te satthāro ubho mama.
4596. sabbo jano pavyadhito rājā pabbajito iti,
hatthārohā aṇikaṭṭhā rathikā pattikārikā.
4597. assāsayitvā janataṁ ṭhapayitvā paṭicchadaṁ,
puttaṁ rajje ṭhapetvā atha pacchā pabbajissasi.
[pts page 062] [\q 62/]
4598. vattā mayā jānapadā mitatāmaccā ca ñātakā,
santi puttā videhānaṁ dighāvu raṭṭhavaḍḍhano;
te rajjaṁ kārayissanti mithilāyaṁ pajāpati.
4599. ehi taṁ anusikkhāmi yaṁ vākyaṁ mama ruccati,
rajjaṁ tuvaṁ kārayanti pāpaṁ duccaritaṁ bahuṁ:
kāyena vācā manasā yena gañachisi duggatiṁ.
1. balaṁ ambha - machasaṁ 2. hatamānaṁ - machasaṁ tudamānaṁ - syā
3. balakāmehi - machasaṁ 4. vidasataṁ - machasaṁ.
[bjt page 052] [\x 52/]
4600. paradinnakena paraniṭṭhitena,
piṇḍena yāpehi sadhiradhammo.
[pts page 063] [\q 63/]
4601. yopi catutthe bhattakāle na bhuñje
ajaddhumāriva1- khudāya mīye,
na tveva piṇḍaṁ lulitaṁ anariyaṁ
kulaputtarūpo sappuriso na seve
tayidaṁ na sādhu tayidaṁ na suṭṭhu
sunakhucchiṭṭhakaṁ bhuñjase tvaṁ.
[pts page 064] [\q 64/]
4602. na cā pi me sīvali so abhakkho
yaṁ hoti cannaṁ gihino sunakhassa vā,
ye keci bhogā idha dhammaladdhā
sabbo so bhakkho anavajjāti2- vutto.
4603. kumārike3- upaseniye niccaṁ nigaḷa4- maṇḍita,
kasmā te eko bhujo janati eko te na janati bhujo,
4604. imasmiṁ me samaṇa hatthe paṭimukko ekanīdhuro, 6-
saṅghātā jāyate saddo dutiyasseva sā gati.