update pj 1.3 #54

content/atthakatha/paramatthajotika/103.md

@@ -504,17 +504,25 @@ Yathā c’esa susaṇṭhitakkhandhatāya **sañjātakkhandho**, kudāssu nām
 
 Aṭṭhāna tan ti kā uppatti? Bārāṇasirañño kira putto daharo eva samāno pabbajitukāmo mātāpitaro yāci, mātāpitaro naṃ vārenti. So vāriyamāno pi nibandhati yeva “pabbajissāmī” ti. Tato naṃ [pubbe vuttaseṭṭhiputtaṃ viya](#50) sabbaṃ vatvā anujāniṃsu. Pabbajitvā ca uyyāne yeva vasitabban ti paṭijānāpesuṃ, so tathā akāsi. Tassa mātā pāto va vīsatisahassa-nāṭakitthi-parivutā uyyānaṃ gantvā, puttaṃ yāguṃ pāyetvā, antarā khajjakādīni ca khādāpetvā, yāva majjhanhikasamayaṃ tena saddhiṃ samullapitvā, nagaraṃ pavisati. Pitā ca majjhanhike āgantvā, taṃ bhojetvā attanā pi bhuñjitvā, divasaṃ tena saddhiṃ samullapitvā, sāyanhasamaye jagganapurise ṭhapetvā nagaraṃ pavisati. So evaṃ rattindivaṃ avivitto viharati.
 
-Tena kho pana samayena Ādiccabandhu nāma paccekabuddho Nandamūlakapabbhāre viharati. So āvajjento taṃ addasa “ayaṃ kumāro pabbajituṃ asakkhi, jaṭaṃ chindituṃ na sakko tī” ti. Tato paraṃ āvajji “attano dhammatāya nibbijjissati, no” ti. Atha “dhammatāya nibbindanto aticiraṃ bhavissatī” ti ñatvā “tassa ārammaṇaṃ dassessāmī” ti pubbe vuttanayen’eva Manosilātalato āgantvā uyyāne aṭṭhāsi. Rājapuriso disvā “paccekabuddho āgato, mahārājā” ti rañño ārocesi. Rājā “idāni me putto paccekabuddhena saddhiṃ anukkaṇṭhito vasissatī” ti pamuditamano hutvā paccekabuddhaṃ sakkaccaṃ upaṭṭhahitvā tatth’eva vāsaṃ yācitvā paṇṇasālā-divāvihāraṭṭhāna-caṅkamādi-sabbaṃ kāretvā vāsesi.
+Tena kho pana samayena Ādiccabandhu nāma paccekabuddho Nandamūlakapabbhāre viharati. So āvajjento taṃ addasa “ayaṃ kumāro pabbajituṃ asakkhi, jaṭaṃ chindituṃ na sakko tī” ti. Tato paraṃ āvajji “attano dhammatāya nibbijjissati no” ti. Atha “dhammatāya nibbindanto aticiraṃ bhavissatī” ti ñatvā “tassa ārammaṇaṃ dassessāmī” ti pubbe vuttanayen’eva Manosilātalato āgantvā uyyāne aṭṭhāsi. Rājapuriso disvā “paccekabuddho āgato, mahārājā” ti rañño ārocesi. Rājā “idāni me putto paccekabuddhena saddhiṃ anukkaṇṭhito vasissatī” ti pamuditamano hutvā paccekabuddhaṃ sakkaccaṃ upaṭṭhahitvā tatth’eva vāsaṃ yācitvā paṇṇasālā-divāvihāraṭṭhāna-caṅkamādi-sabbaṃ kāretvā vāsesi.
 
-So tattha vasanto ekadivasaṃ okāsaṃ labhitvā kumāraṃ pucchi “ko’si tvan” ti? So āha “ahaṃ pabbajito” ti. “Pabbajitā nāma na edisā hontī” ti. “Atha bhante, kīdisā honti, kiṃ mayhaṃ ananucchavikan” ti vutte “tvaṃ attano ananucchavikaṃ na pekkhasi, nanu te mātā vīsatisahassa-itthīhi saddhiṃ pubbaṇhasamaye āgacchantī uyyānaṃ avivittaṃ karoti, pitā mahatā balakāyena sāyanhasamaye, jagganapurisā sakalarattiṃ, pabbajitā nāma tava sadisā na honti, edisā pana hontī” ti tatra ṭhitass’eva iddhiyā Himavante aññataraṃ vihāraṃ dassesi. So tattha paccekabuddhe ālambanabāhaṃ nissāya ṭhite ca caṅkamante ca rajanakamma-sūcikammādīni karonte ca disvā āha “tumhe idha nāgacchatha, pabbajjā nāma tumhehi anuññātā” ti. “Āma, pabbajjā anuññātā, pabbajitakālato paṭṭhāya samaṇā nāma attano nissaraṇaṃ kātuṃ icchita-patthitañ ca padesaṃ gantuṃ labhanti, ettakaṃ va vaṭṭatī” ti vatvā ākāse ṭhatvā
+So tattha vasanto ekadivasaṃ okāsaṃ labhitvā kumāraṃ pucchi “ko’si tvan” ti? So āha “ahaṃ pabbajito” ti. “Pabbajitā nāma na edisā hontī” ti. “Atha bhante, kīdisā honti, kiṃ mayhaṃ ananucchavikan” ti vutte “tvaṃ attano ananucchavikaṃ na pekkhasi, nanu te mātā vīsatisahassa-itthīhi saddhiṃ pubbaṇhasamaye āgacchantī uyyānaṃ avivittaṃ karoti, pitā mahatā balakāyena sāyanhasamaye, jagganapurisā sakalarattiṃ? pabbajitā nāma tava sadisā na honti, edisā pana hontī” ti tatra ṭhitass’eva iddhiyā Himavante aññataraṃ vihāraṃ dassesi. So tattha paccekabuddhe ālambanabāhaṃ nissāya ṭhite ca caṅkamante ca rajanakamma-sūcikammādīni karonte ca disvā āha “tumhe idha nāgacchatha, pabbajjā nāma tumhehi anuññātā” ti. “Āma, pabbajjā anuññātā, pabbajitakālato paṭṭhāya samaṇā nāma attano nissaraṇaṃ kātuṃ icchita-patthitañ ca padesaṃ gantuṃ labhanti, ettakaṃ va vaṭṭatī” ti vatvā ākāse ṭhatvā
 
-> “Aṭṭhāna taṃ saṅgaṇikā-ratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttin” ti.
+> “Aṭṭhāna taṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttin” ti
 
-Imaṃ upaḍḍhagāthaṃ vatvā, dissamānen’eva kāyena Nandamūlakapabbhāraṃ agamāsi.
+imaṃ upaḍḍhagāthaṃ vatvā, dissamānen’eva kāyena Nandamūlakapabbhāraṃ agamāsi.
 
 Evaṃ gate paccekabuddhe so attano paṇṇasālaṃ pavisitvā nipajji. Ārakkhakapuriso pi “sayito kumāro, idāni kuhiṃ gamissatī” ti pamatto niddaṃ okkami. So tassa pamattabhāvaṃ ñatvā pattacīvaraṃ gahetvā araññaṃ pāvisi. Tatra ca vivitto vipassanaṃ ārabhitvā, paccekabodhiṃ sacchikatvā, paccekabuddhaṭṭhānaṃ gato. Tatra ca “katham adhigatan” ti pucchito Ādiccabandhunā vuttaṃ upaḍḍhagāthaṃ paripuṇṇaṃ katvā abhāsi.
 
-Tass’attho **aṭṭhāna tan** ti. Aṭṭhānaṃ taṃ, akāraṇaṃ tan ti vuttaṃ hoti, anunāsikalopo kato “ariyasaccāna dassanan” ti ādīsu <small>(khu. pā. 5.11, su. ni. 270)</small> viya. **Saṅgaṇikā-ratassā** ti gaṇābhiratassa. **Yan** ti karaṇavacanam etaṃ “yaṃ hirīyati hirīyitabbenā” ti ādīsu <small>(dha. sa. 30)</small> viya. **Phassaye** ti adhigacche. **Sāmayikaṃ vimuttin** ti lokiyasamāpattiṃ. Sā hi appitappitasamaye eva paccanīkehi vimuccanato “sāmayikā vimuttī” ti vuccati. “Taṃ sāmayikaṃ vimuttiṃ. Aṭṭhānaṃ taṃ, na taṃ kāraṇaṃ vijjati saṅgaṇikāratassa, yena kāraṇena phassaye” ti etaṃ **Ādiccabandhussa** paccekabuddhassa **vaco nisamma** saṅgaṇikāratiṃ pahāya yoniso paṭipajjanto adhigato’mhī ti āha. Sesaṃ vuttanayam evā ti.
+Tass’attho. **Aṭṭhāna tan** ti aṭṭhānaṃ taṃ, akāraṇaṃ tan ti vuttaṃ hoti, anunāsikalopo kato
+
+> “Ariyasaccāna dassanan” ti <small>(khu. pā. 5.11, su. ni. 270)</small>
+
+ādīsu viya. **Saṅgaṇikāratassā** ti gaṇābhiratassa. **Yan** ti karaṇavacanam etaṃ
+
+> “Yaṃ hirīyati hirīyitabbenā” ti <small>(dha. sa. 30)</small>
+
+ādīsu viya. **Phassaye** ti adhigacche. **Sāmayikaṃ vimuttin** ti lokiyasamāpattiṃ. Sā hi appitappitasamaye eva paccanīkehi vimuccanato “sāmayikā vimuttī” ti vuccati. “Taṃ sāmayikaṃ vimuttiṃ aṭṭhānaṃ taṃ na taṃ kāraṇaṃ vijjati saṅgaṇikāratassa, yena kāraṇena phassaye” ti etaṃ **Ādiccabandhussa** paccekabuddhassa **vaco nisamma** saṅgaṇikāratiṃ pahāya yoniso paṭipajjanto adhigato’mhī ti āha. Sesaṃ vuttanayam evā ti.
 
 {{<eop>}}Aṭṭhānagāthāvaṇṇanā samattā.<br>Dutiyo vaggo niṭṭhito.{{</eop>}}
 

content/khuddaka/suttanipata/103.md

@@ -381,18 +381,18 @@ yathābhirantaṃ viharaṃ araññe, eko care khaggavisāṇakappo. <q>19</q>
 
 #### 54
 
-「对耽乐聚会者，不可能证得一时的解脱」，  
+「对耽乐聚会者，不可能证得暂时的解脱」，  
 留意到日种的话语，他应当独自游行，像犀牛角一样。
 
 Aṭṭhāna taṃ saṅgaṇikāratassa, yaṃ phassaye sāmayikaṃ vimuttiṃ;  
 Ādiccabandhussa vaco nisamma, eko care khaggavisāṇakappo. <q>20</q>
 {.pi}
 
-> 1. 缘起为何？据说，波罗奈国王的儿子尚在少年便欲出家，便向父母请求，他们遮止他。当被遮止时，他仍执意「我要出家」。随后，如[先前所说的商人之子事](#50)一般，他们在对他说了一切后，便同意了，并让他答应出家后仍应住在园林中，他即照做。他的母亲在早上为二万舞女所围绕，去到园林，让儿子喝了粥，并同时让他吃了硬食等，同他交谈，直到中午才进城。而父亲在中午到来，让他吃饭，自己也吃了之后，在白天同他交谈，在晡时安置了警卫后进城。他如是日夜不得远离而住。
-> 1. 尔时，名为日种的辟支佛住于欢喜之源山坡。当在转向时看到了他：「这童子已能出家，却不能斩断结缚。」随后，更转向于「他是否能以自己的法性而厌离」。于是，在了知了「以法性而厌离将要很久」后，想「我要向他显示所缘」，以先前所说的方法从雄黄之原出发，立于园林。王臣见后，告知国王：「辟支佛来了，大王！」国王心生欢喜「现在，我儿将与辟支佛一起满意而住」，恭敬地护持辟支佛，请求即于此住下，命人建造了茅蓬、昼住处、经行道等一切，让他住下。
-> 1. 他住于此时，一天，得了机会，便问童子：「你是谁？」他说：「我是出家人。」「出家人没有这样的。」「那么，尊者！他们是怎样的？我有何不当之处？」「你尚不能觉察自己的不当之处：你母亲是否与二万女子一起在上午前来，使园林不得远离？父亲是否在晡时与大军一起？警卫是否整夜？出家人没有如你这般的，而是这样的」，仍立于此，以神变显现喜马拉雅中的某寺院。他见到众辟支佛在那里或倚栏杆而立、或经行、或染衣、或缝补，便说：「你们没来此处，也允许出家？」「唯！允许出家，从出家之时起，即名沙门，可以行自己的出离、去想去或希求之处，唯此为适当」，言毕，站在空中，说了这前半颂后，受着注视，亲身去到欢喜之源山坡。
-> 1. 如是，当辟支佛去后，他便进入自己的茅蓬卧倒。守卫想「童子躺着，现在能去哪里」，便也放逸入睡。他在了知其放逸后，拿了衣钵，便进入林野。且在那里远离而开始作观，证得辟支菩提后，到了辟支佛的所在。那里，当被问及「如何证得」时，补全了日种所说的半颂而说（此颂）。
-> 1. 其义为：**不可能**，即是说无原由。**耽乐聚会**，即乐于群居。**一时的解脱**，即世间的等至，因为只有在安止之时能从诸敌对中解脱，故得称「一时的解脱」。**留意到**这**日种**辟支佛的**话语**「对耽乐聚会者，这一时的解脱也不可能，无有以之能证的原由」，我舍弃了聚会之乐，经如理行道而证得。其余仍如前述。
+> 1. 缘起为何？据说，波罗奈国王的儿子尚在少年便欲出家，便向提出父母请求，父母遮止他。虽被遮止，他仍执意「我要出家」。随后，[如先前所说的商人之子一般](#50)，在对他说完一切后，他们便同意了。并让他答应在出家后仍旧住在园林，他便照做。他的母亲早上为二万舞女围绕，去到园林，让儿子喝了粥，期间又让他吃了硬食等，同他交谈，直到中午才进城。而父亲中午到来，让他吃了饭，自己也吃了之后，白天同他交谈，晡时安置了警卫后进城。他如是日夜不得独处而住。
+> 1. 尔时，名为「日种」的辟支佛住于欢喜之源山坡。他在转向时便看到了他：「这童子已能出家，却不能斩断结缚。」随后，更转向于「他是否能以自己的法性而厌离」。于是，在了知了「以法性而厌离将要很久」后，想「我要向他显示所缘」，以先前所说的方法从雄黄之原出发，立于园林。王臣见后便告知国王：「辟支佛来了，大王！」国王心生欢喜「现在，我儿将与辟支佛一起无烦而住」，恭敬地给侍辟支佛，请求即于此住下，命人建造了茅蓬、昼住处、经行道等一切，请他住下。
+> 1. 他住于此时，一天，得了机会，便问童子：「你是谁？」他说：「我是出家人。」「出家人没有这样的。」「那么，尊者！他们是怎样的？我有何不当之处？」「你尚不能觉察自己的不当之处：你母亲是否与二万女子一起在上午前来，使园林不得远离？父亲是否在晡时与大军一起？警卫是否整夜？出家人没有如你这般的，而是这样的」，便在所立之处以神变显现雪山中的某寺院。他见到众辟支佛在那里或倚栏杆而立，或经行，或染衣缝补，便说：「你们没来此处，也允许出家？」「唯！允许出家，从出家之时起，即名沙门，可以行自己的出离、去到所愿或希求之处，唯此为适当」，言毕，站在空中，说了这前半颂后，在注视下举身去到欢喜之源山坡。
+> 1. 如是，当辟支佛去后，他便进入自己的茅蓬卧下。守卫想「童子躺着，现在能去哪里」，便也放逸入睡。他在了知其放逸后，拿了衣钵，便进入林野。且在那里独处而开始作观，证得辟支菩提后，到了辟支佛的所在。那里，当被问及「如何证得」时，补全了日种所说的半颂，说了（此颂）。
+> 1. 其义为：**不可能**，即是说无原由。**耽乐聚会**，即乐于群居。**暂时的解脱**，即世间的等至。因为只有在进入安止之时能从诸敌对中解脱，故说「暂时的解脱」。**留意到**这**日种**辟支佛的**话语**「对耽乐聚会者，这暂时的解脱也不可能，无有以之能证的原由」，我舍弃了聚会之乐，经如理行道而证得。其余仍如前述。
 
 #### 55